关于GYROCOPTER(旋翼机)


Tarihçesine baktığımızda İlk Gyrocopteri bir İspanyol Mühendis yapmış ve uçmuştur.

Gyrocopter Türkiye’ de çok yeni olmakla birlikte Avrupa ve Dünya da yaygın olarak kullanılan Çok Hafif Hava Aracıdır.

Boş ağırlıkları marka ve modele göre değişmekle birlikte 270 kg. ile 330 kg arasında değişmekte, yüklü aığlıkları 550 kg olabilmektedir.

Esasında “Hem Helikopter hem Uçak, Ne Helikopter ne Uçak” gibi çok güzel de bir tanımı vardır. Helikopter gibi Döner Kantlı olmasından dolayı Helikopter denilmiş, Uçak gibi koşarak Uçuşa başladığı ve bitirdiği için Uçak denilmiş, Helikopter gibi askıda kalamadığı ve Hover pozisyonunda iniş yapamadığı ve olduğu yerden havalanamadığı için Helikopter değil denilmiş, Uçaklar gibi sabit Kanat olmadığı için Uçak değil denilmiştir.

Gyrcopterleri diğer hava araçlarından ayıran ve üstün tutan en önemli özelliklerinin başında üzerinde dönen Çift Kanadın, Havada Motor ile bir bağının olmayışıdır. Bu ise Havacılıkta çok emniyetli bir durumdur. Çünki sık yaşanmamakla birlikte olası bir Motor arızasında üzerinde dönen kanatlar dönmeye devam ettiği için Gyrocopterin düşme tehlikesi bulunmamaktadır. Sadece Helikopter gibi iniş yapamayacağı için tespit edilen iniş yerine belli bir mesafe kaldığında Lövye ile burun öne verilerek bir hız kazandırıp tespit edilen iniş yerinde gelindiğinde bir palye verilerek kısa mesafede iniş yapmak mümkündür. Bu bir hava aracında can güvenliği açısından son derece Emniyetli bir durumdur. Aslında bir Nevi Yedek Paraşüttür de diyebiliriz.

Gyrocopteri farklı kılan başka bir özellik ise 25 Knot gibi çok düşük Hava hızlarında da uçabilmelerdir. Bu özellik Manzarası güzel bir bölge üzerinde uçuş yaparken Pilot ve Yolcuya tadını çıkarma imkanı tanıdığı gibi, Arama Kurtarma, Gözetleme uçuşlarında bir avantaj sağlamaktadır.

Gyrocopterler Türbülans, rotor ve sert rüzgardan diğer hava araçlarına nazararan daha az etkilenir, hal böyle olunca Microlight ve Ultralightların asla uçmayacağı havada Gyrocopterler uçabilirler. Türbülansdan az etkilenmeleri sebebiyle  Pilot ve Yolcuya da ayrı bir konfor sunarlar. Üstü açık, kapalı veya fonksiyonel uçma imkanı verirler dolayısyla Manzarayı çok geniş bir açıyla izleme imkanı sunarlar.

Pistin bulunduğu Rakım, hava sıcaklığı ve yüke göre değişmekle birlikte genel olarak 200-250 Metrelik Çim, Toprak veya Asfalt Pistten kalkış yapabilir, iniş mesafesi daha kısadır 50 metre uzunluğunda bir Piste inebilirler. Yine yukarıdaki şartlara göre değişmekle birlikte Gyrocopter kalkışta 60 km hızı bulduğunda 3 teker yerden kesilir ancak birden tırmanmaz diğer hava araçlarından farklı olarak Gyrocopterlerde hzı doldurma süreci vardır ve ortalama 80 km hıza ulaşıldığında Pilot Lövyeyi “hafifçe” geri çekerek tırmanışa geçer ki bu çok keyifli bir andır.

Tip, model ve amaca göre 80 Beygir 115 Beygir Motor gücüne sahiptirler ve Kurşunsuz Benzin tüketirler. Üzerinde Dönen Kanat genel olarak 300 devir hızındadır ancak yük ve G arttıkça 500 devirlere kadar ulaşmaktadır.

Hava hızları 200 kilometreye kadar çıkabilmektedir. Arabalardan farklı olarak Gaz hız kazanmak için değil İrtifa kazanmak için artırılır veya kaybetmek iziçin azaltılır, hız ise Lövye ile kontrol edilir, hız kazanmak için Löve hafif hareketlerle öne verilir azaltmak içinde yine hafif hareketler ile geri çekilir. Ayak pedalları ise kuyruk kontrol edilir, dönüşler yine Lövye ile yapılır duruma veya ihtiyaca göre ayak pedalları ile kuyrukdan da destek alınabilir.

Telsiz ve Transpoder marifetiyle Pilot, Hava bandından Hava Meydanları ve Kule ile veya diğer Hava Araçları ile iletişim kurabilir. Her Uçuş öncesi “Uçuş Planı” formu doldurulup İlgili Hava Meydanından alınan izinle uçuşlar yapılmaktadır. Her türlü Hava Meydanlarına iniş kalkış yapapbilirler.

Ülkemizde diğer tüm uçaklarda olduğu gibi Gyrocopter Uçuşları konusunda  yetkili Makam Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüdür. Uçan Her Hava aracının Tescili, Uçuşa Elverişlilik Sertifikaları, Uçuş İzinleri, Hava Aracının Pilotun Ve Yolcunun Sigortası Müdürlüğün kontrol ve yetkisindedir. Havacılığın her noktasında olduğu gibi bu kısmanında da bir ciddiyet ve disiplin vardır.  Gyrokopterlerin Uçuş Bakımları da bir denetim ve disiplin altındadır. Dolayısıyla 25 saat Motor, 50 saat Gövde, 100 saat bakım, 200 saat bakım, 500 saat ağır bakım kontrolleri yetkili Bakım servislerince yapılmakta  Sivil Otorite tarafından da bu süreç kontrol edilmektedir.

UPL Lisansa sahip Pilotlar tarafından uçuşlar gerçekleşmektedir. Pilotların Lisansları ve Sağlık sertifikaları yine Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün yetkisi ve kontrolündedir. Her Hava aracında olduğu gibi Gyrocopterlerin tüm uçuşları, kalkış ve iniş yaptığı pist, uçuş saatleri, inişleri Uçağa ait Loga kaydedilmektedir, Emniyet, güvenilirlik ve bakım için olmazsa olmaz bu Loglar İşletme ile birlikte Müdürlüğün de kontrol ve denetimindedir.